Podobno najpopularniejsze posty na moim blogu w 2015 roku. Może tak a może nie. Gdyby blog miał taki charakter jak widać na skumulowanym obrazku to nie mógłbym być niezadowolony.
Im więcej oglądam podobnych zestawień statystycznych tym mniej wiem i rozumie. Ostatnio powyłączałem rozmaite czujniki wstawiane na stronie, bo tak zapełniają mi głowę informacjami, że na prowadzenie bloga nie starcza mocy przerobowych. Wróciłem do starożytnej zasady - robić swoje. I tyle.
“Advent is the liturgical season that prepares us for the Lord’s birth, but it is also the time of expectation for the definitive return of Christ for the last judgement, and St. Paul refers, in the first place, to this second coming. The very fact that the conclusion of the liturgical year coincides with the beginning of Advent suggests that “the beginning of the time of salvation. is in some way linked to the “end of time”. This exhortation typical of Advent always applies: “The Lord is at hand!”.”
Currently under construction, and a long way from complete yet, is a massive new hilltop shrine complex on the south side of the city dedicated to Saint John Paul II. Before becoming Pope, Karol Wojtyła had spent most of his life in Krakow, including serving as archbishop, and he still has an enormous presence here. Once it’s complete, the Sanctuary will contain a number of institutes, chapels and the Museum of John Paul II. For now, not much exists other than the main shrine (containing a relic of the saint’s blood) and a large open space with parkland, but even that much already attracts a constant stream of pilgrims.
Od połowy XIX wieku do stycznia 1911 roku fasadę przy pl. Mariackim 8 zdobiła kamienna płaskorzeźba “Chrystus w Ogrójcu”, której autorstwo przypisywano Witowi Stwoszowi (ewentualnie jakiemuś zdolnemu rzeźbiarzowi z jego kręgu). Skąd się na murze kamienicy wzięła - nie wiadomo. Może wcześniej znajdowała się na cmentarzu przy kościele Mariackim. Gdy w 1911 roku właściciel kamienicy Ludwik Halski zadecydował o przekazaniu płaskorzeźby Muzeum Narodowemu, postanowiono zastąpić ją kopią. Już wtedy na łamach prasy ubolewano nad tym pomysłem, pytając “czy dzisiejszy rzemieślnik zdolny jest odczuć całą finezyę średniowiecznego rzeźbiarza, czy może oddać wszystkie tajniki pociągnięć dłuta takiego mistrza jak Stwosz?”. Jak się okazało, obawy były uzasadnione: powstałe dzieło tylko dla oddalonego od niej widza może sprawiać wrażenie wiernej oryginałowi. Do tego kopii nie polichromowano, mimo że oryginał zachował ślady farb pokrywających całość kompozycji. Dlaczego przypominamy tę historię? Oto w trakcie niedawnej odnowy elewacji kamienicy przy placu Mariackim 8 XX-wieczna płaskorzeźba zyskała żywą kolorystykę. Zdaniem zaangażowanych w przedsięwzięcie historyków sztuki i konserwatorów, rozwiązanie takie bliższe jest prawdy o zabytku - w tym przypadku jednak o znajdującym się dziś w zbiorach Muzeum Narodowego oryginale.
Zdjęcia płaskorzeźby z bliska wykonaliśmy przed rozbiórką rusztowania dzięki uprzejmości Firmy Budowlano-Konserwatorskiej “Vibud” - wykonawcy prac konserwatorskich przy kamienicy. Przypisywany Witowi Stwoszowi lub jego uczniom oryginał każdy może natomiast zobaczyć w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka - oddziale Muzeum Narodowego w Krakowie. Konserwacja elewacji przy pl. Mariackim 8 została przeprowadzona przy wsparciu finansowym Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa.
Spotkanie wokół książki Krystyny Czerni | Nowosielski w Małopolsce. Sztuka sakralna | 17 grudnia 2015, godz. 17:00
Wstęp wolny
Wydawnictwo o sakralnych realizacjach Jerzego Nowosielskiego – zrealizowanych na terenach obecnej Małopolski – powstało z potrzeby dokumentacji, popularyzacji i konieczności otoczenia opieką tych dzieł.
Twórczość Nowosielskiego stanowi przykład wielokulturowego dziedzictwa Rzeczypospolitej. Sztuka sakralna tego artysty nie doczekała się dotąd rzetelnej dokumentacji i interpretacji. Malarstwo „świeckie”, z obszaru “profanum” tego artysty, dokumentowane jest przez Muzeum Narodowe i Fundację Nowosielskich, jest opisane i zinwentaryzowane. Dotychczasowe opracowania nie obejmują jednak sztuki sakralnej, funkcjonującej poza zainteresowaniem badaczy i poza kontrolą państwowych instytucji. W rezultacie tych zaniedbań – konkretne obiekty ulegają stopniowej degradacji i zniszczeniu.
Przygotowanie kompletnej monografii realizacji sakralnych Jerzego Nowosielskiego, miejmy nadzieję, pozwoli na skuteczniejsze objęcie ich opieką naukową i konserwatorską. Przyczyni się także do popularyzacji ważnego zjawiska w historii polskiej sztuki współczesnej. Fakt, że dorobek malarza tej miary w zakresie sztuki religijnej, nie doczekał się dotąd solidnej monografii i interpretacji, jest ogromnym zaniedbaniem. Celem projektu jest właśnie wypełnienie tej luki.
Jak pisano w recenzjach książek o tym artyście, wydanych w ostatnich latach przez ZNAK, Nowosielski to „artysta, który zmienił na zawsze oblicze polskiej sztuki i wywiera wpływ na kolejne pokolenia twórców. Człowiek pomnik, ale z wszelkimi słabościami i bolesnymi rozdarciami. Ecce homo: Nowosielski”. Dlatego naszym obowiązkiem jest dokumentowanie jego pełnej spuścizny.
Sztuka monumentalna Jerzego Nowosielskiego jest ewenementem na skalę europejską. W dziele aranżacji wnętrz sakralnych Nowosielski jest spadkobiercą tradycji przełomu wieków: związanej także z Krakowem sztuki wielkich wizjonerów, „reżyserów przestrzeni” i architektów religijnej wyobraźni: Jana Matejki, Stanisława Wyspiańskiego, Józefa Mehoffera. Krakowski artysta jest jedynym europejskim malarzem, który z sukcesem odnowił kanoniczną konwencję ikony, łącząc tradycję ikonopisania z najcenniejszymi zdobyczami XX-wiecznej awangardy.
Dla współczesnej świadomości kulturowej szczególne znaczenie ma fakt, że Nowosielski – artysta o polsko-ukraińskich korzeniach – w swojej sztuce sakralnej nawiązywał do bogatego, wielokulturowego dziedzictwa Rzeczypospolitej: tradycji ikony galicyjskiej, sztuki łemkowskiej, malarstwa tablicowego, a także do tradycji pierwszych wieków chrześcijaństwa i kultury Starożytnych Kościołów Wschodnich – obrządku koptyjskiego, syriackiego, ormiańskiego. Wychowanie w tradycji Kościoła Wschodniego, nowicjat w studyckiej Ławrze św. Jana Chrzciciela pod Lwowem i nauka w tamtejszej szkole pisania ikon oraz głębokie i wszechstronne wykształcenie teologiczne pozwoliły Nowosielskiemu na sformułowanie oryginalnej, odważnej ikonografii, uderzającej swoją odmiennością i powagą. Ikony Nowosielskiego są próbą przewartościowania i wzbogacenia wielowiekowej tradycji sztuki sakralnej Kościoła Wschodniego. Są przykładem polsko-ukraińskiego dziedzictwa kulturowego świadczącego o niezwykłym bogactwie i potencjale ukrytym w tradycji i historii tej części Europy.
Realizacje Jerzego Nowosielskiego tworzone dla potrzeb liturgicznych są ewenementem na skalę międzynarodową, i jako takie z pewnością zasłużyły na kompletną dokumentację i pogłębioną analizę. Wydarzenia ostatnich dni i miesięcy, potwierdzają, że twórczość Jerzego Nowosielskiego nadal bywa niedoceniana, niezrozumiana a przez to skazana na decyzje nieświadomych zarządców, właścicieli i opiekunów dzieł tego artysty, często niewłaściwe i nieodwracalne, przyczyniające się do zniszczeń, zamalowań (przykład polichromii w Olszynach), czy likwidacji przestrzeni zaprojektowanych w całości przez tego krakowskiego Mistrza (kaplica Fundacji św. Włodzimierza w Krakowie).
Spis treści
1. Mnich w środku Krakowa. Jerzy Nowosielski i tradycje sztuki wschodniej na ziemiach Małopolski
2. Obrazy Jerzego Nowosielskiego w zbiorach publicznych – Kraków i Małopolska
3. Polichromia w kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Zbylitowskiej Górze (1956–1957)
4. Polichromia w kościele pw. Imienia NMP w Olszynach (1956–1957)
5. Polichromia w kościele pw. św. Bartłomieja Apostoła w Jerzmanowicach (1960–1961)
6. Ikony w kaplicy ss. Jadwiżanek w Krakowie (1960–1991)
7. Ikony dla opactwa oo. Benedyktynów w Tyńcu (1962–1976)
8. Ikonostas do kaplicy w kościele oo. Dominikanów pw. Świętej Trójcy w Krakowie (1966)
9. Ikony i polichromia w cerkwi prawosławnej pw. Zaśnięcia NMP w Krakowie (1966–1992)
10. Ikony dla cerkwi greckokatolickiej w Krakowie (1972–1998)
11. Mandylion do Kaplicy Trzeciego Upadku w Zubrzycy Górnej (1972)
12. Wystrój kościoła oo. Franciszkanów-Reformatów pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Krakowie (1977–1978)
13. Ikony do kaplicy ss. Oblatek Serca Jezusa w Tyńcu (1990)
14. Kaplica pw. św. św. Borysa i Gleba Fundacji św. Włodzimierza w Krakowie (1995)
15. Polichromia refektarza i witraże w cerkwi prawosławnej pw. Zaśnięcia NMP w Krakowie (1995–1997)
16. Niezrealizowane projekty i zniszczone realizacje sakralne w Małopolsce
17. Testament Jerzego Nowosielskiego
Autorzy:
Krystyna Czerni (ur. 1957) – krytyk i historyk sztuki. W latach 80. jej teksty o sztuce na łamach pism bezdebitowych towarzyszyły Ruchowi Kultury Niezależnej. W latach 90. współpracowała z Telewizją Kraków (audycje Album Krakowskiej Sztuki i Sztukateria). Na stałe związana z Instytutem Historii Sztuki UJ, zajmuje się sztuką polską xix i xx wieku oraz problemami sztuki sakralnej. Publikowała w wielu periodykach kulturalnych, czasopismach fachowych i katalogach wystaw. Opracowuje edytorsko prace wybrane Mieczysława Porębskiego dla Wydawnictwa Literackiego oraz eseje i wywiady Jerzego Nowosielskiego dla Wydawnictwa Znak. Wydała m.in.: Nie tylko o sztuce (1993), Rezerwat sztuki (2000), Kantor – malarstwo, teatr. Przewodnik po twórczości artysty (2003), Nowosielski (2006), Nietoperz w świątyni. Biografia Jerzego Nowosielskiego (2011), Tadeusz Kantor. Spacer po linie (2015). Obecnie pracuje nad monografią sztuki sakralnej Jerzego Nowosielskiego i nad redakcją korespondencji Tadeusza Różewicza.
Fotografie:
Marian Curzydło (ur. 1959) – fotograf, członek Związku Polskich Artystów Fotografików. Jego pierwsze fotografie ukazały się w druku już w latach 70. Zaliczany do pionierów rodzącej się po transformacji systemowej polskiej fotografii reklamowej, w 1996 roku uhonorowany najważniejszą w latach 90. nagrodą branży reklamowej. Twórca nie tylko fotografii, ale także projektów i grafik do tysięcy publikacji – od pojedynczych fotografii produktu, przez wielostronicowe katalogi, plakaty, kalendarze aż po billboardy. Poza czysto komercyjnymi pracami fotograficznymi jest autorem eksperymentalnych projektów fotografii artystycznej. Autor kilku indywidualnych wystaw fotograficznych w kraju i za granicą. Juror konkursów fotograficznych i festiwali reklamy, były prezes Okręgu Krakowskiego ZPAF. Jego prace znajdują się m.in. w zbiorach Muzeum Historii Fotografii w Krakowie.
December is always the craziest time of the year, here are some impressions of mine last two weeks :)
In the last time there are a lot of things happening but also not that much new, I got the feeling my life here is becoming “Alltag”.
But I am going to Warsaw next Monday and Christmas is coming! I am hoping for a nice time and meeting a lot of people in Warsaw.
I will be at Vienna for Christmas, and I didn’t think I will be so excited for that, but I missing the most my family and my home and of course the beautiful Vienna!
